|
Vazduhoplovstvo je rodjeno u borbi covjeka sa vazduhom i zemljinom tezom. Najbitnija stvar koju je covjek shvatio gledajuci
ptice, bila je da i tijelo teze od vazduha moze da leti-ako se krece odredjenom brzinom, kao i to da su za letenje potrebna
krila. Znaci da bi se neko tijelo kretalo istom brzinom kroz vazdusnu masu koja miruje neophodno je razviti istu snagu. Tako
se razvila nauka zvana Aerodinamika (vazduh-sila). Sta to zapravo znaci? -Aerodinamika je nauka koja proucava sve pojmove
i zakone sto dijeluju na tijelo (objekte) koji lete u vazdusnom prostoru. Aerodinamika ima prvorazredan znacaj pri odredjivanju
oblika krila, trupa i drugih dijelova letjelice, kako bi letjelica mogla da leti sve brze, vise i dalje sa najmanjim utroskom
snage. Vrste Brzina: 1)Podzvucna Brzina ili Subsonicna 2)Transonicna 3)Supersonicna 4)Hipersonicna Pa da biste upravljali
avion ili helicopter morate znati koje su vrste brzina I gdje se koriste, ovo je samo mali uvod u avijaciju, znam mozda je
vama dosadno, ali vjerujte, morate proci kroz ove osnove. Pa da predjem na opsirniji opis brzina. Od vremena brace Wright(Rajt)
pa sve do drugog svjetskog rata, avioni su letjeli podzvucnim brzinama ili subsonicnim brzinama. Ubrzo je podjela prema brzinama
postala mnogo zivopisnija pa tako pored letenja podzvucnim brzinama imamo letenje zvucnim brzinama ili kako se to u strucnoj
nauci zove transonicno letenje. Sjledece brzine koje nastupaju su, letenje nadzvucnim brzinama ili supersonicno letenje i
zadnja vrlo vazna vrsta letenja je hipersonicno letenje to jest letenje velikom nadzvucnom brzinom. Ovo nas dovodi do nauke
o fizickim osobinama vazduha, kao sto sam u pocetku rekao, za let je potrebno imati letjelicu (avion ili helikopter ili balon),
nesto sto ce pogoniti taj avion na odredenoj visini u nebu. Prema tome vazduh kao i ostala tijela ima svoje fizicke osobine,
koje su potpuno definisane velicinama kao su: 1)Temperatura 2)Pritisak 3)Gustina. Temperatura vazduha oznacava stepen njegove
zagrijanosti, nesto sto je zanimljivije je to da se vazduh ne grije na suncevim zracima, nego zagrijava indirektno od toplote
koju povrsina zemlje prima od sunca, a zatim predaje vazduhu. Ako ste se ikad vozili u avionu primjecujete da se sa povecanjem
visine temperatura vazduha opada. U prosijeku od sest i po stepeni Celzijusa po svakom kilometru visine. Ovo pravilo vazi
za najnizi sloj Atmosfere”Troposferu”. Pritisak vazduha je tezina stuba vazduha koji nalaze na jedinicnu
povrsinu. Kako se penjemo vise u atmosferu, smanjuje se visina vazdusnog stuba, a s time i njegova tezina odnosno pritisak.
Na gornjoj granici atmosfere vazduh je toliko rijedak da pritisak prakticno vise i ne postoji. Gustina vazduha je masa jednog
kubnog metra vazduha odredene temperature i pritiska. S povecanjem temperature, gustina vazduha opada, ali zato raste s povecanjem
pritiska. Da li znate da povrsinu ljudskog tijela prosjecno pritiskuje dvadeset tona vazduha. Ali, to ne osjecamo zato sto
vazduh ispunjava unutrasnjost naseg tijela. Ako bi pritisak spoljasnjeg vazduha bio eliminisan, kao u medjuplanetarnom prostoru,
nase tijelo bi se ponasalo kao prenapuhani balon. Zato avioni koji lete na vecim visinama obavezno imaju hetmetizovane kabine
sa regulisanim pritiskom. Ovo nas dovodi do Aerodinamickih sila koje odrzavaju avion u vazduhu. Sto je moja sljedeca lekcija
za posjetioce stranice BiHStudenti.com. Jer ne zelim da vas zatrpam odjednom sa 15 razlicitih tema. Nadam se da razumijete
osnove aerodinamike i uvod u vrlo zanimljiv posao, a to je Pilotiranje i Avijacija.
|
